Thống nhất kiểm soát rủi ro hệ thống trí tuệ nhân tạo

Tiếp tục Phiên họp thứ 46, sáng 9/6, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến về việc tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo Luật Công nghiệp công nghệ số.

Kiểm soát rủi ro trong suốt vòng đời của hệ thống trí tuệ nhân tạo

Báo cáo một số vấn đề lớn về việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Công nghiệp công nghệ số do Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy trình bày.

Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy. Ảnh: Phạm Thắng

Theo đó, về cơ chế giám sát, kiểm soát trí tuệ nhân tạo, Thường trực Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường thống nhất với cơ quan chủ trì soạn thảo giữ nguyên quy định tại Điều 42 dự thảo luật về việc kiểm soát rủi ro trong suốt vòng đời của hệ thống trí tuệ nhân tạo; yêu cầu về giám sát và kiểm tra đối với hệ thống trí tuệ nhân tạo rủi ro cao, tác động lớn được quy định tại khoản 3, Điều 46. Đồng thời, giao Chính phủ quy định chi tiết để thực hiện nội dung này.

Về đào tạo nhân lực triển khai, sử dụng hệ thống trí tuệ nhân tạo; về dán nhãn với hệ thống trí tuệ nhân tạo, tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, dự thảo luật đã được rà soát, chỉnh lý các quy định thúc đẩy đào tạo nhân lực về công nghệ số, thể hiện tại khoản 2 Điều 18, Điều 43 dự thảo luật; đã bổ sung quy định về dấu hiệu nhận dạng đối với hệ thống trí tuệ nhân tạo tại Điều 45.

Quy định thời gian chuyển tiếp 2 năm là quá dài

Về quy định chuyển tiếp, dự thảo luật cho phép Chính phủ ban hành văn bản quy phạm pháp luật theo thẩm quyền trong thời gian 2 năm kể từ ngày luật có hiệu lực thi hành.

Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh. Ảnh: Phạm Thắng

Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh lưu ý, trong bối cảnh đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số đang “chạy” rất nhanh, việc quy định thời gian 2 năm là quá dài. "Chính phủ cần cố gắng, gấp rút hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật theo thẩm quyền để chính sách sớm đi vào cuộc sống", Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị.

Về điều khoản chuyển tiếp, Luật Công nghiệp công nghệ số đang điều chỉnh một số nội dung mới, chưa có thực tiễn triển khai như tài sản số, trí tuệ nhân tạo, bán dẫn…

Để bảo đảm tính linh hoạt trong điều hành, kịp thời thích ứng với tốc độ phát triển nhanh của công nghệ, dự thảo luật quy định cho phép Chính phủ ban hành văn bản quy phạm pháp luật theo thẩm quyền trong thời gian 2 năm kể từ ngày luật này có hiệu lực thi hành.

Về nội dung này, Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh cho biết, trong bối cảnh khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số đang chạy rất nhanh, việc cho 2 năm mới hoàn thành ban hành văn bản quy phạm pháp luật không phù hợp.

Phó Chủ tịch Quốc hội cho rằng, thời gian này quá dài, cần nghiên cứu để đẩy sớm hơn việc ban hành văn bản quy phạm pháp luật liên quan. Ông đề nghị quy định chỉ trong 1,5 năm phải ban hành đầy đủ các văn bản liên quan để chính sách sớm đi vào cuộc sống, thúc đẩy tăng trưởng 2 con số.

Mỗi người dân, doanh nghiệp có một trợ lý ảo

Đánh giá cao dự thảo luật đã chỉnh lý theo hướng khuyến khích phát triển trí tuệ nhân tạo, lấy con người làm trung tâm; bổ sung các tiêu chí quản lý rủi ro và dấu hiệu nhận dạng rõ ràng cho sản phẩm trí tuệ nhân tạo, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh, việc xây dựng luật là hết sức kịp thời, với mong muốn đẩy mạnh chuyển đổi số quốc gia, phát triển trí tuệ nhân tạo, mỗi người dân, doanh nghiệp có một trợ lý ảo.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn. Ảnh: Phạm Thắng

Chủ tịch Quốc hội đề nghị cơ quan soạn thảo, cơ quan thẩm tra tiếp tục rà soát, hoàn thiện các quy định, bảo đảm đồng bộ với các luật có liên quan, không chồng chéo với luật hiện hành, tạo hành lang pháp lý thuận lợi cho công nghiệp công nghệ số phát triển.

Trong đó, cần làm rõ cơ chế ưu đãi cho ngành công nghiệp chiến lược như công nghiệp bán dẫn, trí tuệ nhân tạo, bảo đảm tính khả thi, kịp thời trong triển khai các chính sách hỗ trợ. Tăng cường các quy định về quản lý rủi ro, chuẩn bị kỹ lưỡng các nghị định hướng dẫn để bảo đảm luật được thông qua, đi vào thực tiễn một cách hiệu quả, tránh phát sinh thủ tục hành chính không cần thiết.

Chủ tịch Quốc hội cũng lưu ý tăng cường truyền thông chính sách, lấy ý kiến rộng rãi từ các doanh nghiệp, tổ chức, người dân nhằm tạo sự đồng thuận và bảo đảm tính thực tiễn cao của các quy định.

"Để công nghiệp công nghệ số phát triển mạnh mẽ phải được sự ủng hộ từ người dân; người dân cung cấp dữ liệu, các tổ chức, đơn vị liên quan cung cấp dữ liệu mới có công nghiệp công nghệ số ở mỗi địa phương, mỗi ngành, mỗi lĩnh vực”, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.