Hiếu PC: Đừng tin vào “cứu tinh” ảo khi bạn đã bị lừa tiền

Giữa cơn bão thông tin trên mạng xã hội, nhiều người không chỉ bị lừa một lần, mà còn tiếp tục trở thành nạn nhân trong những cái bẫy tiếp theo khi tìm cách “lấy lại tiền”, “tìm luật sư online” hay nhờ người “xóa nợ giúp”. Càng hoảng loạn, càng vội vàng, càng dễ sập bẫy.

Chuyên gia an ninh mạng Ngô Minh Hiếu (Hiếu PC) - Giám đốc Dự án Chống Lừa Đảo trò chuyện cùng phóng viên Báo Công Thương. Ảnh: Thái Mạnh.

Vì vậy, hiểu và hiểu đúng cách tự bảo vệ mình trên không gian số là điều cần thiết và cấp thiết. Trong cuộc trò chuyện cùng Báo Công Thương, chuyên gia an ninh mạng Ngô Minh Hiếu (còn gọi là Hiếu PC) đã chia sẻ những cảnh báo và lời khuyên quan trọng, để mỗi người không chỉ tỉnh táo cho chính mình, mà còn giúp gia đình, bạn bè thoát khỏi các vòng xoáy lừa đảo đang ngày càng tinh vi.

Lật tẩy chiêu bài tinh vi của các “cứu tinh giả mạo”

Trong hàng trăm vụ việc mà Hiếu tiếp cận và cảnh báo, một kịch bản lặp đi lặp lại khiến anh không khỏi xót xa khi người dùng bị lừa mất tiền qua mạng, sau đó tiếp tục trở thành nạn nhân thêm một lần nữa, lần này là bởi chính những “cứu tinh giả mạo” xuất hiện nhan nhản trên mạng xã hội.

Các đối tượng lừa đảo đánh đúng vào điểm yếu muôn thuở của nạn nhân là sự nhẹ dạ, thiếu kiến thức công nghệ và không ít trường hợp là lòng tham khi tin rằng có thể kiếm tiền nhanh, đòi lại tiền dễ hoặc “gỡ gạc” sau cú lừa đầu tiên.

Hiếu PC chia sẻ: Tôi mong mọi người sẽ hiểu rằng an toàn số bắt đầu từ chính bạn chứ không phải là kỹ thuật, không phải là phần mềm mà là sự tỉnh táo và tự chủ. Bất cứ thông tin nào hứa hẹn “lấy lại tiền” đều đáng nghi, vì đó không phải là cách hoạt động của một luật sư, công an thật. Hãy dùng bộ lọc của bạn dừng lại và kiểm tra, nếu vẫn còn chút phân vân thì nên hỏi ý kiến chuyên gia, hỏi bạn bè và đừng vội gửi đi bất kỳ đồng tiền nào".

Không có phần mềm bảo mật nào mạnh hơn sự tỉnh táo và hiểu biết - Hiếu PC chia sẻ. Ảnh: NVCC

“Nếu kẻ lừa đảo dẫn dụ chúng ta không phải là đường link có đuôi gov.vn thì tuyệt đối không nên tải bất kì một cái app nào, chỉ nên tải các app ứng dụng chính thống. Ví dụ như là App Store, Google Play Store để tránh việc bị cài đặt mã độc, sẽ chiếm đoạt tài sản của người dùng trên điện thoại cá nhân”, Hiếu PC cảnh báo.

Trên thực tế, bằng những trang web được dàn dựng tinh vi, với lời quảng cáo “cam kết lấy lại 90% số tiền đã mất”, “hợp tác với cơ quan chức năng”, “được luật sư A, nhà báo B xác nhận”… những kẻ lừa đảo đã thành công đánh vào tâm lý hoảng loạn và khát khao được “gỡ gạc” của nhiều nạn nhân. Không ít người bị lừa, chưa đầy 24 giờ sau đã tiếp tục mất thêm tiền vì tin vào một fanpage mang tên “Luật sư đòi lại tiền lừa đảo” nào đó.

Hiếu PC cảnh báo: “Không ai có thể đòi lại tiền đã mất nếu chính người dùng không cảnh giác ngay từ đầu. Những chiêu lừa sau thường tinh vi hơn chiêu lừa đầu, bởi lần này kẻ gian không cần lừa “lạ”, mà chỉ cần giả danh “tin tưởng”. Trong thế giới công nghệ số, lòng tin khi không có kiến thức bảo vệ lại chính là thứ dễ tổn thương và bị khai thác nhiều nhất”.

“Họ không tiếc tiền nữa, mà tiếc hy vọng. Kẻ lừa đảo nhắm đúng vào cái hy vọng mong manh đó để ra tay lần thứ hai, lần thứ ba”, Hiếu PC chia sẻ.

Tỉnh táo và chậm lại là "tường lửa" đầu tiên cần biết

“Không có phần mềm bảo mật nào mạnh hơn sự tỉnh táo và hiểu biết”, đó là điều Hiếu PC luôn nhắc đi nhắc lại trong các bài chia sẻ, những buổi diễn thuyết về an ninh mạng và trong những dòng trạng thái sắc bén trên mạng xã hội. Hiếu PC khuyên người dùng hãy ưu tiên tra cứu các nền tảng uy tín như chongluadao.vn và những trang web uy tín của Bộ Công An, Bộ Công Thương, Bộ Khoa học - Công nghệ và Truyền thông… nơi bạn có thể kiểm tra một website, một đường link, địa chỉ email có đáng tin hay không chỉ trong vài giây.

Hiếu PC cũng khuyến cáo: "Hãy chậm lại, kiểm chứng trước khi hành động. Trong khi đa phần đối tượng lừa đảo lợi dụng cảm xúc gấp, chúng ta nên dừng lại để suy nghĩ. Người dân hãy bật xác thực hai lớp cho tất cả tài khoản ngân hàng và mạng xã hội. Tuyệt đối không cung cấp mã OTP, căn cước công dân, số hộ chiếu hay thông tin cá nhân cho bất kỳ ai, kể cả khi họ xưng là “cảnh sát mạng”, “luật sư hay nhà báo chống lừa đảo”... Bên cạnh đó, có thể truy cập nguồn chính thống như Chongluadao.vn, là nền tảng được xây dựng để kiểm tra link ảo có dấu hiệu lừa đảo để xác minh thông tin ngay tại chỗ".

Với những nỗ lực đóng góp cho cộng đồng, Hiếu PC đã trở thành một câu chuyện truyền cảm hứng, giúp nhiều người nhận ra tầm quan trọng của an ninh mạng và trách nhiệm cá nhân khi sử dụng Internet. Ảnh: Thái Mạnh.

“Trong thời đại số, tội phạm mạng chỉ cần một vài đoạn mã là có thể lấy được sự nhẹ dạ cả tin của bạn. Đối tượng lừa đảo có thể dùng trí tuệ nhân tạo để giả giọng nói người thân, tạo website giả y như thật, dựng nên cả fanpage luật sư với hình ảnh và chứng chỉ chỉnh sửa kỹ lưỡng. Một cú nhấp sai sẽ khiến bạn mất trắng. Nhưng quan trọng hơn cả tiền bạc, là niềm tin vào pháp luật, vào con người cũng dễ dàng sụp đổ”, Hiếu PC chia sẻ thêm.

Đó là lý do vì sao Hiếu PC nhiều năm qua đã lên tiếng cảnh báo để không một ai tiếp tục bước vào chiếc bẫy lừa đảo. “Không có công nghệ nào an toàn tuyệt đối, nhưng nếu bạn học cách đặt câu hỏi, xác minh, ngờ vực đúng lúc thì bạn sẽ tự bảo vệ được chính mình”, Hiếu PC chia sẻ.

Khi lòng tin bị lợi dụng, chỉ có hiểu biết, sự tỉnh táo và cần “chậm lại vài phút để tìm hiểu” mới là “lá chắn” bền vững nhất cho mỗi người dùng mạng xã hội. Và đâu đó, vẫn có những người như Hiếu PC lặng lẽ cắm cờ trên chiến tuyến số giữ cho thế giới này bớt độc hại hơn từng ngày.

Từ “hacker khét tiếng” quốc tế thành người giữ an toàn không gian mạng

Ngô Minh Hiếu được cộng đồng mạng gọi bằng cái tên Hiếu PC, từng là một trong những hacker bị kết án 13 năm tù tại Mỹ. Thế nhưng, sau khi trả giá bằng cả tuổi trẻ trong song sắt, Hiếu PC trở về Việt Nam và lựa chọn hành trình chuộc lỗi đầy dũng cảm của một người trẻ khi đã trường thành: Trở thành chuyên gia an ninh mạng, tận dụng hiểu biết sâu sắc về thế giới ngầm để bảo vệ cộng đồng khỏi những cú lừa tinh vi trên không gian số.

Ngô Minh Hiếu khởi động dự án Chongluadao.vn từ gần 5 năm trước, một nền tảng cộng đồng giúp người dùng kiểm tra, phát hiện và báo cáo những trang web độc hại, đường link giả mạo hay hành vi gian lận trực tuyến. Dự án phi lợi nhuận này nhanh chóng trở thành một địa chỉ tin cậy được hàng triệu người sử dụng và được Cục An toàn Thông tin (Bộ Khoa học - Công nghệ và Truyền thông) đánh giá cao.

Năm 2022, Apple đã vinh danh 43 người có đóng góp cho “ông lớn” này trong việc tìm ra lỗ hổng bảo mật của máy chủ web Apple. Danh sách được công bố tháng 5.2022 với một cá nhân đến từ Việt Nam là Ngô Minh Hiếu (Hiếu PC).

Không chỉ thế, Hiếu PC cùng dự án Chongluadao.vn đã vinh dự nhận Giải thưởng Nhân tài Đất Việt năm 2023, được Thủ tướng Phạm Minh Chính trực tiếp trao bằng khen tại lễ trao giải. Trên mạng xã hội, Hiếu PC hiện có hàng trăm nghìn lượt theo dõi, nhưng điều anh làm không phải để nổi tiếng, mà để từng ngày lên tiếng về những chiêu trò đang khiến cộng đồng mạng mất tiền, mất lòng tin và đôi khi mất cả chính mình.

Đã không ít lần Hiếu PC bị các đối tượng đe dọa, anh chia sẻ: “Tôi thường xuyên bị tấn công bởi các đối tượng lừa đảo hoặc các trung tâm lừa đảo, họ bôi nhọ, nói xấu, cắt ghép hình ảnh, thậm chí họ gửi email, tin nhắn qua Facebook. họ đe dọa nếu tôi không dừng lại những hoạt động này thì họ sẽ cho nổ bom nhà tôi. Nói chung sẽ tìm cách hãm hại tôi và gia đình. Công việc này cũng khá nguy hiểm vì mình đang chống lại những cái kẻ xấu ở trong bóng tối mà mình cũng chả biết họ là ai”.