Công trình giữ gìn ký ức

Quảng Trị trong chiến tranh được mệnh danh là vùng "đất lửa", nơi đây từng là tiền tuyến ác liệt với vô vàn các trận đánh lớn giữa Quân đội nhân dân Việt Nam với kẻ thù xâm lược.

Do đó, hiện nay, tỉnh Quảng Trị còn sót lại lượng lớn bom, đạn và các vật phẩm, vũ khí thời chiến. Với mong muốn lưu giữ những kỷ niệm một thời kháng chiến oanh liệt của cha ông ta và cho thế hệ trẻ hiểu được sự khốc liệt, mất mát của chiến tranh, những người con "đất lửa" Quảng Trị đã cất công sưu tầm các vỏ bom, đạn, thiết bị quân dụng thời chiến.

Ngay trước đường vào Nghĩa trang Liệt sĩ quốc gia Trường Sơn là một “bảo tàng mini” độc đáo mà mỗi du khách khi tới đây đều ghé vào để chiêm ngưỡng. Đó là căn nhà bằng vỏ bom của ông Trần Công Chức (58 tuổi, ở thôn Nam Sơn, xã Vĩnh Sơn, huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị).

Ngôi nhà chứa nhiều kỷ vật chiến tranh của ông Trần Công Chức ở Vĩnh Ling, Quảng Trị

Ngôi nhà bom - ký ức Trường Sơn được ông Chức xây dựng vào đầu năm 2023, “bảo tàng mimi” rộng gần 200 m2, được thiết kế theo lối kiến trúc nhà rường cột phương Đông với 4 mái, 18 cột. Mỗi cột được kết nối, hàn lại chắc chắn bởi 4 quả bom các loại có kích thước từ lớn cho đến nhỏ với tổng chiều cao gần 6m; mỗi cột nặng gần 2 tấn. Để dựng hoàn thành bộ khung ngôi nhà, chủ nhà đã mất một thời gian cùng với sự hỗ trợ của nhiều thợ lành nghề và máy móc.

Chia sẻ về việc đi sưu tầm các tư liệu thời gian này, ông Chức cho biết, có thời gian rảnh, là ông lại đi sưu tầm các loại phế liệu chiến tranh. Ròng rã hơn 20 năm, ông đã lặn lội khắp nơi, sưu tầm khoảng 1.000 kỷ vật chiến tranh và vỏ bom, đạn các loại mang về cất giữ để thực hiện ý tưởng của mình. Sau khi xử lý an toàn hàng trăm vỏ bom, đạn các loại, ông thuê xe mang về cất giữ. Đã có hàng nghìn phế liệu chiến tranh được ông Chức sưu tầm từ những cửa hàng thu mua phế liệu, ở nhiều vùng đất, địa lý khác nhau...

Nhà lưu giữ các kỷ vật chiến tranh

Ông Chức cho biết: “Để có được những cốt nhà bằng vỏ bom, tôi đã đã tỉ mẩn đánh bóng hoen rỉ, hàn, gò, chắp, nối các vỏ bom lớn nhỏ lại với nhau. Nghĩa trang Trường Sơn là nơi thiêng liêng, ngày ngày có nhiều người đến thăm viếng để thực hiện đạo lý "uống nước nhớ nguồn" của dân tộc. Ngôi nhà được dựng lên ở đây mong muốn sẽ là một mảnh ghép kết nối ký ức chiến tranh với hòa bình, để ai đến đây cũng có cái nhìn trực quan hơn về bom đạn chiến tranh" .

“Khi tôi sinh ra và lớn lên trên miền đất lửa, ký ức về chiến tranh còn hằn sâu. Ngôi nhà bom là nơi lưu giữ những ký ức lịch sử của đất nước, nhắc nhở các thế hệ không bao giờ quên" - ông Chức chia sẻ.

Ngôi nhà làm bằng vỏ bom độc đáo này nằm trong quần thể Khu du lịch ký ức Trường Sơn, ngoài việc ngôi nhà bom, khuôn viên khu du lịch còn có những kiến trúc khác cho mọi người tham quan, tìm hiểu khi đến đây.

Ở phía sau ngôi nhà, ông Chức đã xây dựng, tái hiện lại những căn hầm chữ A cùng hệ thống giao thông hào, bếp Hoàng Cầm…, làm phong phú thêm “bảo tàng” kỷ vật chiến tranh này.

Công trình mang giá trị văn hóa

Tại huyện Gio Linh, tỉnh Quảng Trị, ông Phan Tấn Hoàng (52 tuổi, trú thôn 2, xã Hải Thái, huyện Gio Linh, tỉnh Quảng Trị), cũng chung niềm đam mê với ông Chức khi sau hơn 20 năm đi tìm tòi ở nhiều nơi ông Hoàng đã sưu tầm được trên 1.500 vỏ bom, mìn, các kỷ vật chiến tranh. Với bộ sưu tập này, anh Hoàng đang có dự tính xây dựng một căn nhà để trưng bày.

Những đồ vật từ thời bao cấp và kỷ vật chiến tranh được ông Hoàng lưu giữ

“Ngoài sưu tầm vì đam mê, tôi còn muốn lưu giữ lại để con cháu sau này biết, hiểu hơn về chiến tranh, những ký ức đau thương mà ông cha ta đã từng trải qua, để thế hệ trẻ biết trân trọng từng khoảnh khắc của cuộc sống hòa bình hôm nay, không được quên lịch sử, công ơn của thế hệ đi trước” - ông Hoàng chia sẻ.

Ông Lê Tiến Dũng - Bí thư Huyện uỷ Gio Linh, tỉnh Quảng Trị - chia sẻ: “Những công trình mang giá trị văn hóa và lưu giữ những ký ức về một thời hào hùng của dân tộc giúp cho người dân, đặc biệt là thế hệ trẻ hiểu rõ hơn về lịch sử của dân tộc ta”.