Bắc Giang ‘đánh thức’ tinh hoa làng quê bằng sản phẩm OCOP

Hơn 400 sản phẩm OCOP được công nhận

Đầu năm 2024, sản phẩm “Vải thiều Lục Ngạn Hồng Xuân” trở thành sản phẩm đầu tiên của Bắc Giang được công nhận đạt tiêu chuẩn OCOP 5 sao quốc gia, khẳng định chất lượng và giá trị vải thiều trên thị trường. Đồng thời, tiếp thêm động lực để vải thiều tiếp tục xuất khẩu ra nhiều thị trường khó tính như EU, Nhật Bản, Australia…

“Vải thiều Lục Ngạn Hồng Xuân” trở thành sản phẩm đầu tiên của Bắc Giang được công nhận đạt tiêu chuẩn OCOP 5 sao quốc gia (Ảnh minh hoạ)

Vải thiều là một trong những sản phẩm OCOP chủ lực của Bắc Giang, giúp mang lại nguồn thu nhập cao, giá trị lớn cho bà con trồng vải. Theo báo cáo Kết quả thực hiện Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới năm 2024, giai đoạn 2021-2025 và mục tiêu giai đoạn 2026-2030 của Sở Nông nghiệp và Môi trường Bắc Giang, sau hơn 6 năm thực hiện, Chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP) tại Bắc Giang đã khẳng định vai trò là động lực thúc đẩy phát triển kinh tế khu vực nông thôn, khơi dậy tiềm năng bản địa, hình thành chuỗi giá trị sản phẩm và gia tăng thu nhập cho người dân. Đặc biệt trong giai đoạn 2021-2025, với sự chỉ đạo quyết liệt từ các cấp chính quyền và sự đồng hành của các chủ thể sản xuất, Bắc Giang đã ghi dấu ấn rõ nét trong bản đồ OCOP quốc gia.

Tính đến tháng 5/2025, toàn tỉnh có 419 sản phẩm được công nhận sản phẩm OCOP. Trong đó có 01 sản phẩm 5 sao cấp quốc gia, 21 sản phẩm 4 sao, 397 sản phẩm 3 sao. Đặc biệt, Bắc Giang có 04 sản phẩm OCOP du lịch sinh thái và điểm du lịch. Đây là kết quả của hàng loạt chính sách hỗ trợ bài bản như triển khai phần mềm số hoá đánh giá phân hạng sản phẩm; tư vấn “cầm tay chỉ việc” cho chủ thể về thủ tục pháp lý, xây dựng thương hiệu, bao bì, truy xuất nguồn gốc; đào tạo tập huấn cho 275 lượt học viên là cán bộ quản lý và các chủ thể sản xuất. Đồng thời, Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh đã chủ động phối hợp các đơn vị truyền thông quảng bá sản phẩm OCOP trên truyền hình, báo chí và nền tảng số, góp phần nâng cao giá trị thương hiệu sản phẩm địa phương.

Sản phẩm OCOP Bắc Giang đa dạng về chủng loại (Ảnh minh hoạ)

Các sản phẩm OCOP của Bắc Giang không chỉ đa dạng về chủng loại mà còn ngày càng nâng cao chất lượng, mẫu mã và khả năng cạnh tranh. Nhiều sản phẩm chủ lực như vải thiều Lục Ngạn, mì Chũ, gà đồi Yên Thế… đã xuất khẩu thành công sang các thị trường yêu cầu khắt khe như Mỹ, EU, Nhật Bản, Úc. Một số doanh nghiệp, HTX như VIFOCO, Toàn Cầu, Kim Ngân... đã chủ động sản xuất theo quy trình chất lượng cao như ISO 22000, HACCP, VietGAP, GlobalGAP, hướng đến thị trường toàn cầu.

Tính đến cuối năm 2024, tỉnh Bắc Giang có 246 chủ thể OCOP, trong đó HTX chiếm tỷ trọng áp đảo với 73,3%. Đặc biệt, có nhiều thanh niên trẻ khởi nghiệp từ nông nghiệp, mang lại tư duy sáng tạo, tiếp cận công nghệ mới và định hình cách làm OCOP hiện đại, chuyên nghiệp hơn. Đây là lực lượng nòng cốt góp phần lan tỏa tinh thần đổi mới trong sản xuất nông nghiệp nông thôn.

Thúc đẩy tiêu thụ sản phẩm

Không dừng lại ở sản xuất, Bắc Giang đã tham gia hơn 11 hội chợ, sự kiện lớn như Hội chợ OCOP Quảng Ninh, Triển lãm ngành thực phẩm TP. Hồ Chí Minh, sự kiện kết nối sản phẩm OCOP vùng Đồng bằng sông Cửu Long… giúp hơn 350 lượt sản phẩm đến gần hơn với thị trường tiêu dùng.

Ngày 28/5, UBND tỉnh Bắc Giang đã tổ chức Hội nghị xúc tiến tiêu thụ vải thiều và các nông sản chủ lực, đặc trưng, sản phẩm OCOP tỉnh Bắc Giang năm 2025. Tại đây, đại diện Central Retail Việt Nam cho biết, Tập đoàn đã ký kết biên bản hợp tác với tỉnh Bắc Giang nhằm đẩy mạnh tiêu thụ vải thiều trong mùa vụ năm nay.

Theo đó, Central Retail cam kết hỗ trợ trực tiếp cho các doanh nghiệp, hợp tác xã và nhà cung cấp của tỉnh Bắc Giang trong việc hoàn thiện thủ tục, hồ sơ để đưa vải thiều và các nông sản chủ lực khác vào hệ thống phân phối của Central Retail, bao gồm GO!, Tops Market và mini Go! Kênh phân phối này đã ưu tiên vị trí trưng bày bắt mắt, dễ nhận diện để thu hút người tiêu dùng. Song song đó, đẩy mạnh quảng bá và tiêu thụ qua kênh thương mại điện tử, tạo điều kiện thuận lợi cho người tiêu dùng cả nước tiếp cận sản phẩm vải tươi Bắc Giang.

Đáng chú ý, Central Retail cũng cam kết hỗ trợ xuất khẩu vải thiều sang Thái Lan thông qua hệ thống phân phối bán lẻ của Tập đoàn Central Group. Tại Lễ hội trái cây 2025 tổ chức ở Tiền Giang, vải thiều Bắc Giang sẽ được tôn vinh như một sản phẩm chủ lực, góp phần khẳng định vị thế đặc biệt của loại trái cây này trên bản đồ nông sản Việt Nam.

Đối với vận chuyển, ông Nguyễn Việt Dũng, Chủ tịch Hội đồng Quản trị Tổng Công ty Cổ phần Bưu chính Viettel - Viettel Post cho biết, mùa vụ năm 2025, Viettel Post chủ động triển khai hàng loạt giải pháp đồng bộ như tăng cường mạng lưới vận chuyển, ứng dụng công nghệ theo dõi hành trình, đến việc phối hợp chặt chẽ với các hợp tác xã, nhà vườn và địa phương. Thiết kế tối ưu các tuyến vận chuyển riêng, bố trí linh hoạt các xe cont lạnh tại các vùng trọng điểm. Xây dựng kho trung tâm tại vùng đệm Bắc Giang - Bắc Ninh và triển khai hệ thống công viên logistics tại Lạng Sơn để hỗ trợ xuất khẩu vải thiều sang Trung Quốc. Đồng thời, áp dụng chính sách cước phí ưu đãi cho nông sản mùa vụ, trong đó có vải thiều, đồng thời cam kết thời gian giao hàng nhanh nhất.

Về phía Bộ Công Thương, ông Hoàng Minh Chiến - Phó Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại - Bộ Công Thương nhấn mạnh, Bắc Giang là một trong những vựa nông sản lớn của cả nước, khẳng định vị thế dẫn đầu trong sản xuất và tiêu thụ nông sản chất lượng cao, với sản lượng vải thiều dự kiến đạt hơn 165 nghìn tấn, trong đó trên 240 mã vùng trồng được cấp phục vụ xuất khẩu. Trong bối cảnh thị trường toàn cầu có nhiều biến động, việc đa dạng hóa thị trường, tận dụng nền tảng thương mại điện tử và nâng cao chất lượng sản phẩm theo tiêu chuẩn quốc tế là yêu cầu cấp thiết.

Bộ Công Thương cam kết tạo điều kiện thuận lợi nhất, từ việc hỗ trợ thông tin thị trường, tạo các nền tảng kết nối khách hàng như Hội chợ OCOPEX, hội nghị giao thương,... đến việc thiết lập những cơ chế thuận lợi hơn cho nông sản xuất khẩu, đặc biệt là sản phẩm vải thiều cũng như các sản phẩm OCOP của tỉnh.

Giai đoạn 2026 - 2030, Bắc Giang đặt mục tiêu nâng tổng số sản phẩm OCOP đạt từ 3 sao trở lên lên 535 sản phẩm. Tỉnh định hướng phát triển OCOP theo chiều sâu, xây dựng thương hiệu vững mạnh, gắn kết chặt chẽ với văn hóa bản địa, chuỗi giá trị và dịch vụ du lịch nông thôn. Đồng thời, ưu tiên phát triển sản phẩm OCOP theo hướng kinh tế tuần hoàn, chuyển đổi số, tăng cường xúc tiến thương mại và xuất khẩu.

Các giải pháp chủ yếu bao gồm: Đào tạo, tập huấn, tuyên truyền nâng cao năng lực cho chủ thể; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số trong đánh giá, phân hạng và quản lý sản phẩm; tăng cường hỗ trợ xây dựng nhãn hiệu, truy xuất nguồn gốc, đăng ký sở hữu trí tuệ, thiết kế mẫu mã bao bì. Đặc biệt, tỉnh sẽ coi xúc tiến thương mại là khâu đột phá, tập trung hỗ trợ các chủ thể đưa sản phẩm OCOP vào siêu thị, sàn thương mại điện tử, hướng đến xuất khẩu bền vững.

Bên cạnh đó, phát triển kinh tế tập thể, HTX vẫn là nền tảng của chương trình. Bắc Giang phấn đấu đến năm 2030 có 948 HTX nông nghiệp, nâng cao năng lực quản trị, tăng tỷ lệ ứng dụng công nghệ cao và đẩy mạnh liên kết chuỗi. Các HTX sẽ được khuyến khích tham gia chương trình OCOP, trở thành đầu mối sản xuất các sản phẩm chủ lực và đặc trưng, từ đó xây dựng vùng nguyên liệu tập trung, góp phần thúc đẩy phát triển nông nghiệp hàng hóa và kinh tế nông thôn.