Xây dựng nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc

Ngay từ những ngày đầu ra đời, theo PGS.TS Bùi Hoài Sơn - Ủy viên chuyên trách Ủy ban Văn hoá, Xã hội của Quốc hội nhấn mạnh: Báo chí Việt Nam đã không chỉ làm nhiệm vụ truyền bá thông tin hay tuyên truyền cách mạng, mà còn tự nguyện gánh vác một vai trò lớn lao, đó là xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.

Báo chí là lực lượng tiên phong trong việc phát hiện, tôn vinh và gìn giữ các giá trị văn hóa truyền thống. Từ những nét đẹp trong lễ hội dân gian, phong tục tập quán, nghệ thuật dân gian đến các di sản vật thể và phi vật thể của dân tộc, báo chí đã bền bỉ giới thiệu đến đông đảo bạn đọc, khán thính giả trong nước và quốc tế.

Báo chí đã góp phần nuôi dưỡng những giá trị bền vững của nền văn hóa dân tộc. Ảnh minh họa

Không chỉ dừng lại ở việc gìn giữ, báo chí còn góp phần làm giàu, phát triển văn hóa dân tộc bằng cách khuyến khích những sáng tạo mới mẻ trên nền tảng bản sắc Việt Nam. Trong bối cảnh toàn cầu hóa và bùng nổ truyền thông hiện đại, khi các luồng văn hóa ngoại lai tràn vào mạnh mẽ, báo chí Việt Nam đã giữ vững vai trò “người gác cửa”, kiên quyết phản bác những biểu hiện lai căng, phản văn hóa.

Bên cạnh đó, PGS.TS Bùi Hoài Sơn chỉ rõ báo chí cũng đóng vai trò quan trọng trong việc phát huy giá trị văn hóa và sức mạnh con người Việt Nam, nhất là trong việc cổ vũ những tấm gương người tốt, việc tốt, hun đúc tinh thần yêu nước, lòng tự hào dân tộc và khát vọng vươn lên.

Những tuyến bài xúc động về cô giáo bám bản vùng cao, những bác sĩ xả thân giữa tâm dịch, những doanh nhân khởi nghiệp sáng tạo vì đất nước… xuất hiện dày đặc trên các phương tiện báo chí, đã và đang thắp lên niềm tin mạnh mẽ vào sức mạnh của mỗi con người Việt Nam trong hành trình kiến thiết quốc gia. Qua đó, báo chí không chỉ phản ánh mà còn trực tiếp tham gia vào quá trình giáo dục lý tưởng sống, thẩm mỹ, đạo đức và tinh thần trách nhiệm xã hội cho công chúng, đặc biệt là thế hệ trẻ.

Bên cạnh nhiệm vụ tuyên truyền những giá trị tích cực, theo PGS.TS Bùi Hoài Sơn, báo chí còn không ngừng đấu tranh mạnh mẽ với các biểu hiện lệch chuẩn văn hóa, các hiện tượng phản cảm, bạo lực, tiêu cực trong xã hội. Những loạt bài điều tra về thực trạng bạo lực học đường, văn hóa ứng xử nơi công cộng, sự lệch chuẩn trong nghệ thuật đại chúng.

Trong dòng chảy sôi động của thời đại số, báo chí Việt Nam cũng đã chủ động đổi mới phương thức truyền thông, tận dụng các nền tảng số để lan tỏa giá trị văn hóa một cách mạnh mẽ và sâu rộng hơn. Các trang báo điện tử, mạng xã hội của các cơ quan báo chí đã trở thành kênh kết nối hiệu quả giữa văn hóa truyền thống và giới trẻ hiện đại.

“Tất cả những nỗ lực bền bỉ ấy đã làm cho báo chí thực sự trở thành một phần không thể thiếu trong sự nghiệp xây dựng, giữ gìn và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc”- PGS.TS Bùi Hoài Sơn đánh giá.

Phát huy giá trị văn hóa và sức mạnh con người Việt Nam

Không chỉ góp phần xây dựng và gìn giữ nền văn hóa dân tộc, PGS.TS Bùi Hoài Sơn đặc biệt cho rằng, báo chí còn giữ vai trò trung tâm trong việc phát huy giá trị văn hóa và sức mạnh con người Việt Nam – hai nguồn lực nội sinh then chốt quyết định tương lai đất nước.

Theo PGS.TS Bùi Hoài Sơn, trải qua một thế kỷ đồng hành cùng dân tộc, báo chí cách mạng Việt Nam đã chứng minh khả năng đặc biệt trong việc khơi dậy những phẩm chất cao đẹp, cổ vũ những hành động sáng tạo, hun đúc ý chí tự lực tự cường và chắp cánh cho khát vọng vươn mình mạnh mẽ của mỗi người Việt Nam.

Thông qua các tác phẩm báo chí, những giá trị truyền thống ngàn đời như lòng yêu nước, tinh thần đoàn kết, ý chí bất khuất, đạo lý “uống nước nhớ nguồn”, “lá lành đùm lá rách” đã được liên tục tái hiện và lan tỏa trong đời sống xã hội. Không chỉ tái hiện bằng những bài viết giàu cảm xúc, những phóng sự lay động lòng người, báo chí còn góp phần nhân lên sức mạnh của lòng nhân ái, của khát vọng vươn lên bằng cách kết nối những con người tử tế, những nghĩa cử đẹp trên khắp mọi miền đất nước.

PGS.TS Bùi Hoài Sơn đánh giá, trong việc phát huy sức mạnh con người, báo chí còn đặc biệt chú trọng tới thế hệ trẻ – những chủ nhân tương lai của đất nước. Thông qua hàng ngàn bài viết, chương trình, diễn đàn hướng tới học sinh, sinh viên, thanh niên, báo chí đã và đang góp phần hình thành những thế hệ công dân mới: có tri thức, có bản lĩnh, có trách nhiệm xã hội và khát vọng cống hiến.

Báo chí cũng không quên vun đắp các giá trị tinh thần trong đời sống thường nhật: từ việc cổ vũ tinh thần nhân ái qua các chương trình thiện nguyện, vận động vì người nghèo, giúp đỡ học sinh vùng cao, đến việc khuyến khích văn hóa đọc, văn hóa học tập suốt đời trong cộng đồng.

Khơi dậy khát vọng phát triển đất nước

Bước vào kỷ nguyên mới, khi dân tộc Việt Nam đang vươn mình mạnh mẽ với khát vọng xây dựng một đất nước phồn vinh, hùng cường, vai trò của báo chí lại càng trở nên trọng yếu hơn bao giờ hết.

Từ góc độ chuyên gia văn hoá, PGS. TS Bùi Hoài Sơn nhìn nhận, báo chí không chỉ phản ánh hiện thực, đồng hành cùng đời sống xã hội, báo chí còn phải gánh vác sứ mệnh thiêng liêng, đó là khơi dậy, nuôi dưỡng và dẫn dắt khát vọng phát triển của cả dân tộc. Trên từng trang báo, trong từng dòng tin, từng hình ảnh, báo chí đã và đang thắp lên ngọn lửa của khát vọng đổi mới và vươn lên.

Những bài viết sâu sắc về thành tựu phát triển kinh tế, khoa học công nghệ, giáo dục đào tạo, chuyển đổi số, công nghiệp sáng tạo; những phóng sự sinh động về các mô hình kinh tế tuần hoàn, nông nghiệp thông minh, đô thị sáng tạo... đã làm sống dậy trong lòng mỗi người dân niềm tin vào năng lực tự cường, vào sức mạnh nội sinh của đất nước.

“Báo chí đã trở thành người truyền cảm hứng vĩ đại, khơi dậy trong từng trái tim Việt Nam niềm tự hào, tinh thần đổi mới sáng tạo và khát vọng đóng góp vào sự nghiệp phát triển quốc gia”- PGS.TS Bùi Hoài Sơn cho hay.

Trong hành trình khơi dậy khát vọng dân tộc, báo chí còn đặc biệt chú trọng kết nối quá khứ với tương lai, làm cho lịch sử trở thành điểm tựa tinh thần cho những bước tiến mới. Báo chí cũng đã chủ động xây dựng hình ảnh Việt Nam hiện đại, thân thiện, năng động trong mắt bạn bè quốc tế, qua đó góp phần thu hút nguồn lực từ bên ngoài, mở rộng không gian phát triển cho đất nước.

PGS.TS Bùi Hoài Sơn nhấn mạnh, chính sự cộng hưởng mạnh mẽ giữa dòng thông tin trung thực, khách quan, xây dựng và dòng cảm xúc tự hào, khát vọng vươn lên mà báo chí khơi dậy đã tạo nên một động lực to lớn, thúc đẩy sự phát triển toàn diện của đất nước.