 |
Điểm khởi đầu đánh thức tiềm năng công nghiệp dược liệu miền Trung, Tây Nguyên |
| Ngày 28/2/2025, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định 463/QĐ-TTg Phê duyệt Đề án “Phát triển và hình thành trung tâm công nghiệp dược liệu tại tỉnh Quảng Nam với sâm Ngọc Linh là cây chủ lực”. Đề án đã xác định mục tiêu phát triển đồng bộ vùng nguyên liệu dược liệu và hệ thống chế biến, sản xuất, kinh doanh, nghiên cứu khoa học,... để từng bước đưa tỉnh Quảng Nam trở thành trung tâm của ngành công nghiệp dược liệu của cả nước; phát huy tiềm năng của sản phẩm quốc gia sâm Ngọc Linh và các dược liệu có thế mạnh trên địa bàn, góp phần đưa ngành công nghiệp dược liệu của Việt Nam thành ngành sản xuất hàng hóa có giá trị kinh tế cao. Trong đó, một trong những mục tiêu cụ thể là trước năm 2030, hoàn thành quy hoạch sử dụng đất, các quy hoạch liên quan, xác định mặt bằng, từng bước đầu tư xây dựng hạ tầng khu vực trung tâm công nghiệp dược liệu tại các Khu công nghiệp trên địa bàn tỉnh Quảng Nam, trước mắt tập trung tại Khu kinh tế mở Chu Lai; nâng cấp, hoàn thiện kết cấu hạ tầng và giao thông kết nối vùng, tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển và thu hút đầu tư vào công nghiệp dược liệu. Để thực hiện mục tiêu này có 6 nhóm giải pháp lớn. Gồm: Xây dựng thể chế, chính sách; hoàn chỉnh các quy hoạch; thúc đẩy thu hút đầu tư; xây dựng và phát triển nuôi trồng dược liệu; nghiên cứu khoa học, chuyển giao công nghệ; quảng bá, xúc tiến thương mại. |
 |
| Tỉnh Quảng Nam tổ chức triển khai Quyết định 463/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ hồi đầu tháng 5/2025 |
| Đáng chú ý, Quyết định 463 nêu rõ cho phép Quảng Nam nghiên cứu ban hành các cơ chế, chính sách phù hợp với đặc thù và yêu cầu để hình thành trung tâm công nghiệp dược liệu tại tỉnh Quảng Nam. Kể cả các cơ chế, chính sách ưu đãi vượt trội nhằm thu hút đầu tư, nhất là phát triển sản phẩm quốc gia Sâm Ngọc Linh và một số lĩnh vực có tiềm năng, thế mạnh, triển vọng phát triển. Về phát triển vùng trồng dược liệu, gồm Sâm Ngọc Linh là cây chủ lực và các loại dược liệu khác có thế mạnh tại tỉnh Quảng Nam, tỉnh Kon Tum,... theo Quy hoạch tỉnh đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Phát triển mạng lưới, hình thành chuỗi liên kết nuôi trồng, sơ chế, chế biến dược liệu tại tỉnh Quảng Nam với các tỉnh, thành phố lân cận và trên cả nước. Tập trung chế biến, chế biến sâu tại khu vực trung tâm công nghiệp dược liệu tại tỉnh Quảng Nam. Ngoài ra, Quyết định 463 cũng nêu rõ cần tăng cường thực hiện các hoạt động quảng bá, xúc tiến thương mại trong và ngoài nước với các hình thức phù hợp; hỗ trợ các doanh nghiệp thực hiện các hoạt động quảng bá xúc tiến đầu tư thương mại các sản phẩm từ dược liệu. |
 |
| Sản phẩm sâm Ngọc Linh dược giới thiệu đến Thứ trưởng Phan Thị Thắng tại một triển lãm giới thiệu sản phẩm OCOP Quảng Nam tại thành phố Đà Nẵng năm 2024 |
| “Quyết định 463 được xem là cơ sở pháp lý, là động lực quan trọng khuyến khích người dân phát huy tiềm năng thế mạnh của mình để phát triển các loại cây dược liệu; đồng thời kêu gọi và thu hút những doanh nghiệp tham gia đầu tư chế biến các sản phẩm từ cây dược liệu, góp phần nâng cao đời sống và phát triển kinh tế địa phương”, Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên nói |
Doanh nghiệp đồng tình, người dân phấn khởi |
| Cùng với địa phương, người dân, doanh nghiệp cũng bày tỏ sự ủng hộ, đồng tình nhiệt liệt với Đề án. Thoát nghèo, vươn lên làm giàu từ cây dược liệu (trồng ba kích), anh Bling Miêng (xã Tr'Hy, huyện Tây Giang, tỉnh Quảng Nam) cho biết, bà con ở đây trước kia trồng keo, sắn nay chuyển dần sang trồng quế kết hợp dược liệu vì rất hiệu quả. “Vùng núi biên giới này chỉ có dựa vào rừng, tiềm năng nhất là dược liệu dưới tán rừng cho nguồn thu nhập cao. Người dân mong với việc triển khai đề án về phát triển dược liệu sẽ khuyến khích thêm nhiều hộ dân tham gia phát triển dược liệu, đối với người trồng như chúng tôi mong muốn sẽ có đầu ra ổn định, và sản phẩm dược liệu sẽ ngày càng đi xa hơn”, anh Bling Miêng phấn khởi chia sẻ. |
 |
| Người dân vùng cao miền Trung, Tây Nguyên, nhất là đồng bào dân tộc thiểu số là đối tượng hưởng lợi chính từ Quyết định 463 |
| Ông Nguyễn Tiến Lãng, đại diện liên danh Công ty Petro miền Trung và Công ty TNHH Sâm Sâm nhìn nhận, việc Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định 463 phê duyệt đề án “Phát triển và hình thành Trung tâm công nghiệp dược liệu tại tỉnh Quảng Nam với sâm Ngọc Linh là cây chủ lực” đánh dấu mốc chiến lược, thể hiện tầm nhìn dài hạn trong việc phát triển ngành dược liệu thành ngành kinh tế mũi nhọn, thu hút chuỗi giá trị về trồng trọt, chế biến, thương mại hóa hướng tới xuất khẩu. Theo bà Phạm Thị Xuân Hương, Tổng Giám đốc Công ty Dược phẩm OPC, với chiến lược phát triển của Chính phủ, Bộ Y tế về phát triển dược liệu, doanh nghiệp bày tỏ phấn khởi, tin tưởng khi tỉnh Quảng Nam được Chính phủ phê duyệt. Bà Hương cho rằng, khi doanh nghiệp đầu tư mà không tạo thành một chuỗi thì việc phát triển dược liệu rất khó khăn. Hiện chưa có hướng dẫn về thử nghiệm lâm sàng dược liệu, doanh nghiệp đầu tư rất nhiều, so với hóa dược thì đường đi của dược liệu rất chông gai. Hoặc nếu chiết xuất thì phải có chất chuẩn, mà hiện nay chất chuẩn rất khó vì dược liệu mang tính vùng miền, thổ nhưỡng, khí hậu. Doanh nghiệp phải đầu tư vào phân loại chất chuẩn. |
 |
| Các hộ kinh doanh sâm Ngọc Linh giới thiệu sản phẩm tại Hội nghị triển khai Quyết định 463 |
| “Phát triển công nghiệp dược liệu rất tiềm năng nhưng cũng rất nhiều việc để làm. Vì vậy, khi đề án được phê duyệt để có trung tâm chuyên về dược liệu, từ đó tạo ra một chuỗi giá trị, các tập đoàn lớn, doanh nghiệp cùng tham gia vào, tùy theo nguồn lực, chiến lược thì lúc đó dược liệu Việt Nam mới phát triển được. Còn nếu để tự mỗi doanh nghiệp làm thì sẽ không thể thành chuỗi”, bà Hương nói. |
Kỳ vọng “đánh thức” tiềm năng dược liệu |
| Quyết định 463 mở ra kỳ vọng lớn cho các địa phương miền Trung, Tây Nguyên về ngành công nghiệp chế biến có sức lan tỏa, tác động mạnh mẽ và nâng cao đời sống của người dân miền cao, nhất là đồng bào dân tộc thiểu số. Ông Hồ Quang Bửu, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam cho biết, dù có tiềm năng lớn để phát triển cây dược liệu nhưng thời gian qua địa phương cũng gặp không ít những khó khăn. Trong đó, cơ chế chính sách của nhà nước cho việc phát triển dược liệu còn thiếu; vốn hỗ trợ phát triển chưa nhiều; chưa có định hướng truyền thông rõ ràng… “Vì vậy, quyết định 463 như là cánh cửa mở ra cho sự phát triển vượt bậc, đặc biệt gốc của vấn đề là người dân rồi đến doanh nghiệp. Người dân và doanh nghiệp phát triển thì kinh tế xã hội sẽ phát triển”, ông Hồ Quang Bửu nói và chia sẻ thêm “Đáng mừng là, có nhiều doanh nghiệp tham gia với cam kết mạnh mẽ để cùng với địa phương và Chính phủ phát triển ngành công nghiệp dược liệu. Khi có sự tham gia tích cực của các doanh nghiệp lớn thì việc triển khai đề án sẽ được rút ngắn hơn và kỳ vọng hiệu quả cao hơn”. |
 |
| Quyết định 463 được kỳ vọng đánh thức tiềm năng dược liệu miền Trung, Tây Nguyên |
| Theo UBND tỉnh Kon Tum, với quan điểm, phát triển cây dược liệu là lĩnh vực có tiềm năng, lợi thế; khuyến khích các thành phần kinh tế tham gia phát triển dược liệu, tỉnh đã đầu tư xây dựng hạ tầng khu công nghiệp công nghệ cao ở Măng Đen. Bước đầu đã hình thành chuỗi nuôi trồng, chế biến dược liệu và một số sản phẩm được chế biến từ sâm Ngọc Linh. Hiện nay, một số sản phẩm từ sâm Ngọc Linh đã có thương hiệu; ngoài ra còn có các sản phẩm như đẳng sâm,… “Tuy nhiên, việc chế biến sâu tại Kon Tum còn hạn chế. Trong thời gian tới, với việc tổ chức triển khai Quyết định 463, chúng tôi kỳ vọng với việc có trung tâm chế biến dược liệu tại Quảng Nam, với sâm Ngọc Linh là cây chủ đạo, sẽ thu hút được các doanh nghiệp lớn chế biến các sản phẩm dược liệu có thế mạnh đến với Quảng Nam, Kon Tum”, đại diện UBND tỉnh Kon Tum thông tin và cho biết, trong thời gian tới, tỉnh Kon Tum sẽ tiếp tục nghiên cứu các giải pháp để phát triển nguyên liệu dược liệu, khai thác tối đa tiềm năng và lợi thế, để khai thác hiệu quả các loại dược liệu, đưa tỉnh Kon Tum trở thành một trong những địa phương trọng điểm quốc gia về dược liệu. |
| Bài và ảnh: Vũ Lê |
